16-07-2020 | Centraal Afrikaanse Republiek

De CAR: een vergeten cirkel van geweld

De Centraal Afrikaanse Republiek is een van de armste landen ter wereld. Ingeklemd tussen landen als Kameroen, Tsjaad, Soedan en Congo, zonder toegang te hebben tot de zee, en zonder te beschikken over begerenswaardige en exploiteerbare grondstoffen, mag CAR met recht en reden een ‘vergeten land’ genoemd worden. Directeur van Stichting Vluchteling, Tineke Ceelen, bezocht het land verschillende keren om de projecten van Stichting vluchteling te zien, en om te praten met de talloze slachtoffers van onvoorstelbaar wreed geweld. Vandaag vertelt zij over die reizen, en over wat zij aantrof.

Tineke, kun je vertellen hoe de situatie was toen jij CAR bezocht?

De armoede in CAR is onvoorstelbaar. Je weet niet wat je ziet. Er zijn nauwelijks geasfalteerde wegen in het land. Net buiten de hoofdstad Bangui zijn er louter nog onverharde wegen. Mede daardoor is het heel ingewikkeld reizen. Je doet uren over honderd kilometer. Er is in CAR geen behoorlijk bestuur, geen functionerend justitieel apparaat en dus geen rechtvaardigheid. Gewapende groepen staan elkaar naar het leven, branden dorpen plat verkrachten de vrouwen, en roven wat er te roven valt. Geweld is de dagelijkse realiteit voor de inwoners van de Centraal Afrikaanse Republiek, de situatie in het land is al jaren instabiel en onvoorspelbaar.

In de Centraal Afrikaanse republiek is geen behoorlijk bestuur, geen functionerend justitieel apparaat en dus geen rechtvaardigheid.

Wat is jou meest bijgebleven van de reis?

Ik was in Liwa, een dorp op een kilometer of 10 van de stad Bambari. Tijdens mijn bezoek lag dat precies op de frontlinie van de gevechten tussen islamitische gewapende groepen en christelijke met de prozaïsche naam de Antibalaka (Anti – bal – Aka; tegen de kogel van de AK47). De inwoners van Liwa waren islamitisch. Zij werden ’s nachts bruut overvallen door de Antibalaka. Daarop namen de islamitische groepen wraak, en zo ging het verder, met vele doden, een platgebrand dorp en oneindig verdriet onder de gewone burgers van Liwa tot gevolg. Liwa staat leeg. Er woont niemand meer.

Een vicieuze cirkel van geweld waar maar geen einde aan lijkt te willen komen. Met honderdduizenden onschuldige burgerslachtoffers als gevolg.

‘’Een vicieuze cirkel van geweld waar maar geen einde aan lijkt te willen komen.“

Waar hebben de mensen in CAR het meeste behoefte aan?

Ik zei al, ik zie zelden zulke armoede. Dorpen zonder stromend water en elektriciteit, waar de huizen gemaakt zijn van louter natuurlijke materialen. Waar geen kliniek is, noch openbaar vervoer. Mensen leven van wat ze zelf verbouwen op hun akkertjes. Als dat dan onmogelijk gemaakt wordt door geweld, zakken gewone mensen zonder reserves onmiddellijk door de bodem van hun bestaan. Mensen vragen vooral om eten, ze hebben honger. Je ziet ze roeren in emmers met bladeren. Gek genoeg zie je dat er op de markt behoorlijk veel eten aangeboden wordt, maar niemand kan het betalen.

Wat is er nodig om de situatie te verbeteren?

Het eerste wat er natuurlijk moet gebeuren is het terugbrengen van stabiliteit en veiligheid zodat je kunt gaan werken aan wederopbouw. Verzoening dus en ervoor zorgen dat de terugkeer naar de dorpen op gang kan komen. Er zou ook veel meer geld beschikbaar moeten komen voor de uitbreiding van verschillende soorten hulpverlening. Vanuit hulporganisaties welteverstaan, de overheid heeft niet de capaciteit.

Alleen door de handen ineen te slaan kunnen we dit probleem oplossen.

Op wat voor manier helpt Stichting Vluchteling?

Het probleem in CAR is zo groot dat we hebben besloten om samen met vijf andere hulporganisaties de handen ineen te slaan. In de regio’s Ouham en Ouham Pende zorgen we ervoor dat meest kwetsbare ontheemden zeker zijn van voedsel, inkomen en bescherming. Ook bieden we landbouwtrainingen en opleidingen aan. Op die manier helpen we de mensen om opnieuw een toekomst op te bouwen. Aan slachtoffers van seksueel geweld bieden we medische zorg. Ook geven we voorlichting om seksueel geweld te voorkomen. Daarnaast verbeteren we de hygiënische omstandigheden in vier overbevolkte ontheemdenkampen. Iets wat zeker nu met corona, heel belangrijk is.

Waarom mogen we de crisis in CAR niet vergeten?

CAR is een land dat bijna net zo groot is als Frankrijk. Eén van de armste landen ter wereld. Ruim 2,5 miljoen mensen zijn afhankelijk van hulp. De burgers in CAR worden gemiddeld niet ouder dan 52 jaar. We kunnen, mogen niet wegkijken. Vanuit de internationale gemeenschap wordt er nauwelijks iets gedaan om de problemen op te lossen. Vanuit de EU vertrekt er maar één vlucht per week. En dat zegt eigenlijk al genoeg. Armoede en geweld zijn heer en meester in de Centraal Afrikaanse Republiek. Ieder mens verdient een kans. Wij hier, en zij daar net zo goed.

Ruim 2,5 miljoen mensen zijn afhankelijk van hulp. De burgers in CAR worden gemiddeld niet ouder dan 52 jaar. We kunnen, mogen niet wegkijken.

De hele zomer lang besteden we aandacht aan 7 vergeten crises. Deze week staat CAR centraal. Wil je meer weten over de situatie in dit land? Klik dan hier.