Zorgen over EU-plannen van ‘terugkeerhubs’ in Bosnië en Herzegovina en Servië
Nu de EU haar aandacht steeds meer richt op terugkeerbeleid, overweegt zij de oprichting van terugkeerhubs in landen als Bosnië en Herzegovina en Servië. We maken ons ernstige zorgen over de gevolgen voor mensen die onderweg zijn.
Samen met onze partnerorganisaties Intergreat, Klikaktiv en CollectiveAid deed Stichting Vluchteling onderzoek naar de situatie rondom de detentie en terugkeer vanuit Bosnië en Herzegovina (BiH) en Servië. Onze conclusies hebben we samengevoegd in een position paper, hieronder te downloaden als pdf.
Deze position paper benadrukt het wijdverbreide en langdurige gebruik van detentie onder schadelijke en vernederende omstandigheden in beide landen. Kwetsbare personen, waaronder niet-begeleide en alleenstaande kinderen, worden in detentie geplaatst, met beperkte toegang tot rechtsbijstand, medische zorg en eerlijke juridische procedures. Dat is in strijd met internationale normen.
Schendingen van mensenrechten
Zowel Servië als BiH schiet tekort in het nakomen van fundamentele internationale mensenrechtenverplichtingen. Het toezicht is beperkt, detentiebevelen zijn vaak ontransparant en rechtsmiddelen zijn ineffectief of ontbreken helemaal. In Servië wordt detentie routinematig gebruikt in het kader van terugname uit EU-lidstaten, vaak zonder individuele beoordelingen. In BiH is de toegang van toezichthoudende instanties beperkt en worden mensen langdurig vastgehouden, zelfs in gevallen waarin terugkeer niet haalbaar is. De oprichting van terugkeerhubs in deze contexten riskeert de verankering en uitbreiding van dergelijke praktijken in plaats van ze te verbeteren.
We dringen er bij de EU, haar lidstaten en partnerlanden op aan de oprichting van terugkeercentra stop te zetten en hun praktijken volledig af te stemmen op de mensenrechten en het internationaal recht. Detentie mag nooit een standaardreactie op migratie zijn, en terugkeer moet het recht op asiel en het beginsel van non-refoulement respecteren. In plaats van strafmaatregelen zijn investeringen nodig in veilige en legale vluchtroutes, toegang tot asielprocedures en oplossingen voor bescherming op de lange termijn. Een humaan en rechtvaardig migratiebeleid is alleen mogelijk als rechten en waardigheid hierin centraal staan.
