Al jarenlang vluchten dagelijks mensen in nood per boot naar de Griekse eilanden. Op zoek naar veiligheid in Europa, komen zij in overvolle opvangkampen terecht. De levensomstandigheden daar zijn mensonterend. Er is gebrek aan alles en bovendien staat de winter voor de deur.
De levensomstandigheden in de kampen zijn mensonterend. De meerderheid van de vluchtelingen komt uit Afghanistan, Syrië, en Congo. Meer dan de helft van de vluchtelingen zijn vrouwen en kinderen. De eilanden Lesbos, Samos en Chios vormen de belangrijkste opvangpunten. Eind september 2019 zaten er in de voornaamste kampen op Lesbos, Samos en Chios nog steeds veel meer mensen dan dat er officieel plek voor is. Naar verwachting blijven deze zogenaamde ‘hotspots’ tot eind 2019 ernstig overbevolkt.
Op Lesbos leven momenteel meer dan 20.398 vluchtelingen in een opvangkamp, terwijl er daar maar plek is voor 3.000 mensen. Op Chios zitten bijna 6.052 vluchtelingen, terwijl daar maar plek is voor 1.000 vluchtelingen. Op Samos leven nu bijna 7.438 vluchtelingen, terwijl er in het officiële kamp maar ruimte is voor 648 mensen. Elke dag komen er gemiddeld 300 vluchtelingen bij.
Deze duizenden mensen zijn misschien wel op een veilige afstand van oorlog en geweld in hun thuisland, maar in de kampen vormen zich andere gevaren. Zij zijn makkelijker vatbaar voor ziektes door onhygiënische omstandigheden, slechte huisvesting, rondzwervend vuilnis, gebrek aan eten, kleding en medische zorg. Ook is er grote kans op uitbraak van geweld door hoogoplopende spanningen. Bijvoorbeeld wanneer mensen uren in de rij moeten staan voor voedsel. De winter staat voor de deur, en het kan flink koud worden op de Griekse eilanden. Dit zorgt voor nog meer uitdagingen voor deze kwetsbare groep mensen.
Op Samos werken we nu samen met de organisatie Movement on the Ground om winterhulp te bieden.
Griekenland wordt door vluchtelingen gezien als een toegangspoort tot het veilige Europa. Op de vlucht voor het brute geweld in eigen land, riskeren zij hun leven met de tocht ernaartoe. Sinds 2015 arriveerden bijna een miljoen vluchtelingen uit Syrië, Afghanistan, Irak en andere conflictgebieden.
Turkije-deal
Opgeschrikt door de vluchtelingenstroom, sloot de Europese Unie in maart 2016 een akkoord met Turkije. In ruil voor strengere grensbewaking en het tegenhouden van vluchtelingen, krijgt Turkije extra geld voor de opvang van vluchtelingen in eigen land. Door deze ‘Turkije-deal’ en het sluiten van de grenzen naar de Balkan, is Griekenland veranderd van toegangspoort tot (voorlopig) eindstation.
Vluchtelingen muurvast
Door de Turkije-deal zitten tienduizenden mensen muurvast in Griekse opvangkampen. Dit komt doordat asielprocedures en relocaties naar andere EU-landen worden vertraagd door een gebrek aan middelen, mensen en goede informatie. Ook stagneert de doorstroom omdat EU-lidstaten hun beloftes niet nakomen om vluchtelingen op te nemen.
Wanhoop
De tienduizenden vluchtelingen verblijven in vluchtelingenkampen waar de omstandigheden ronduit slecht zijn. Er zijn lange wachtrijen voor voedsel, water en douches. Kinderen gaan niet naar school en hun ouders vinden geen werk. Velen voorzien in de nabije toekomst geen enkele verbetering en zijn de wanhoop nabij. Het aantal zelfmoordpogingen neemt toe, zelfs onder kinderen van nog geen tien jaar.
De vluchtelingen die met bootjes op de Griekse eilanden aankomen, zijn slachtoffer van oorlogsgeweld en/of vervolging en hebben vaak een barre tocht achter de rug. Eenmaal aangekomen op de eilanden, ervaren ze stress en onzekerheid door discriminatie, werkloosheid, gebrek aan legale status, gebrek aan goede informatie en een onwaardige en langdurige opsluiting in het kamp. Doordat ze de Griekse taal niet beheersen en er een groot gebrek is aan tolken, hebben veel mensen geen toegang tot geestelijke gezondheidszorg. Terwijl ze dit wel hard nodig hebben.
De partnerorganisatie van Stichting Vluchteling, het International Rescue Committee (IRC), biedt sinds 2018 een omvangrijk programma aan voor geestelijke gezondheidszorg en psychosociale hulpverlening (MHPSS). Op Lesbos bestaat het IRC-team uit 12 personeelsleden, waaronder psychologen en maatschappelijk werkers. Op het eiland Chios zijn veel minder hulporganisaties aanwezig. Het IRC heeft daar een team van 4 personeelsleden en werkt samen met Greek Council for Refugees (GCR), een organisatie die juridische ondersteuning verleent aan vluchtelingen en asielzoekers. Lees hier meer over dit project.
Vanwege het toenemende aantal vluchtelingen, is er meer psychosociale hulp nodig dan wij nu kunnen bieden. Via het huidige project worden in totaal ongeveer 350 mensen geholpen.
Help jij ons helpen?
Ik kom uit een klein dorp in midden Oeganda. Ik wist niet dat ik over een zee moest om in Europa te komen, ik kan niet zwemmen. Ze hadden me niets verteld, en toen moesten we in die boot klimmen.