Europese asielplannen moeten van tafel
Stichting Vluchteling is verontwaardigd over de overeenstemming die de Europese Raad bereikte over de Terugkeerverordening en het verruimen van het veilige derde land-concept. Beide wetsvoorstellen gaan in tegen menswaardigheid, recht op asiel en fundamentele mensenrechten. We roepen de Europese Commissie op deze voorstellen terug te trekken.
Beide wetsvoorstellen schuiven de verantwoordelijkheid voor mensen op de vlucht verder af op landen buiten de EU.
Het veilig derde land-concept maakt het voor Europese lidstaten mogelijk om een asielaanvraag niet in behandeling te nemen. Dit kan wanneer zij oordelen dat deze persoon bescherming in een ander land buiten de Europese Unie had kunnen zoeken. Hiervoor hoeft deze persoon geen enkele band meer te hebben met het land en hoeft diegene er zelfs niet eens te zijn geweest.
Bescherming staat al onder druk
We zien in landen waar Stichting Vluchteling actief is dat bescherming nu al enorm onder druk staat. Juist in de landen waar het mogelijk wordt om mensen naartoe te gaan sturen. De Tunesische overheid laat al een jaar lang geen registraties van vluchtelingen meer uitvoeren. In Egypte duurt het voor een vluchteling inmiddels meer dan 2 jaar om een afspraak te maken om te registreren. Veel mensen die asiel willen aanvragen, worden in beide landen vastgezet in detentiecentra of uitgezet naar oorlogssituaties in bijvoorbeeld Soedan.
De Terugkeerverordening maakt het juridisch mogelijk voor Europese landen om een terugkeerhub op te zetten. Dit zijn centra waar mensen zonder verblijfsvergunning naartoe worden gestuurd. Ongeacht afspraken op papier weten we uit ervaringen met vergelijkbare ‘hubs’, opgezet door Italië en Australië, dat deze in praktijk kunnen leiden tot talloze mensenrechtenschendingen, waaronder de detentie van kinderen.
Nederland is zelf van plan een terugkeerhub in Oeganda op te zetten. De mensenrechtensituatie in Oeganda is echter de afgelopen jaren verder verslechterd. De omstreden antihomoseksualiteitswet uit 2023 is daar nog altijd van kracht en burgers worden door militaire rechtbanken veroordeeld. Vluchtelingen hebben te maken met ernstige tekorten aan humanitaire hulp. Terwijl op papier de situatie verbeterd zou moeten zijn.
We dringen er bij de Europese Commissie op aan deze voorstellen terug te trekken en over te stappen op een mensgericht beleid voor mensen op de vlucht. Stichting Vluchteling pleit voor veilige en legale alternatieven, zoals uitbreiding van hervestigingsmogelijkheden, toegang tot verblijfsprocedures en duurzame oplossingen voor langdurige bescherming. Een menswaardig en rechtvaardig migratiebeleid is alleen mogelijk als de rechten en waardigheid van ieder mens centraal staan.
