Waarom verlaten zoveel Venezolanen hun land?

‘Hele families staan voor een moeilijke keuze: blijven en hongerlijden of het land waar ze zijn geboren verlaten, een onmogelijke keuze.’

Wat is er aan de hand in Venezuela?

Venezuela was ooit het rijkste land van Zuid-Amerika, bezitter van de grootste oliereserve op het continent. In 2014 stortte de economie in. De Bolivar, de munt van Venezuela, werd in korte tijd veel minder waard. Hierdoor kan een gemiddeld gezin nu niet eens basisvoorzieningen aanschaffen om te overleven. Een kop koffie vandaag kost evenveel als 1.800 kopjes koffie kostten in januari 2018. Zowel eten als medische zorg zijn moeilijk te verkrijgen. De kosten voor diensten als zorg gaan door het dak heen. Hele families staan voor een moeilijke keuze: blijven en hongerlijden of het land waar ze zijn geboren verlaten, een onmogelijke keuze.

Hoeveel mensen hebben Venezuela verlaten en waarheen?

Volgens de Verenigde Naties hebben meer dan 3 miljoen mensen Venezuela verlaten sinds de start van de crisis. Meer dan een miljoen zijn vertrokken naar buurland Colombia, vaak zonder papieren. Honderdduizenden anderen zijn vertrokken naar Brazilië, Peru of Ecuador. Het is de verwachting dat deze aantallen zullen oplopen naarmate de crisis groeit. Naar schatting zullen er aan het eind van 2019 meer dan twee miljoen Venezolanen naar Colombia zijn gevlucht.

‘In Venezuela hebben wij een huis, onze eigen bedden, maar als je geen eten of medicijnen kan krijgen, maakt dat allemaal niets uit.’

‘Het is verschrikkelijk,’ zegt de Venezolaanse Meli Rondon. Zij leeft samen met haar zonen en kleinkinderen in een informeel kamp langs de weg in de Colombiaanse stad Barranquilla. ‘In Venezuela hebben wij een huis, onze eigen bedden, maar als je geen eten of medicijnen kan krijgen, maakt dat allemaal niets uit.’

Waarom verlaten mensen Venezuela?

‘Ik moest Venezuela verlaten voor mijn baby,’ vertelt Carina, een moeder van twee die nu in Bogota woont. ‘Ze was ondervoed en had een te laag calciumgehalte, ze is al haar vingernagels verloren.’

De meeste Venezolanen verlaten hun land op zoek naar een veilige plek, ver weg van de honger. Velen van hen proberen geld te verdienen om naar huis te sturen. Anderen proberen hun familieleden te vinden die al eerder zijn vertrokken naar Colombia en verder.

Hoe is het leven voor Venezolanen die achterblijven in Venezuela?

De schappen in veel van de supermarkten in Venezuela zijn leeg. Mensen zoeken noodgedwongen naar iets eetbaars tussen het afval. Angie, een moeder die vertrok uit Venezuela naar Colombia, vertelt: ‘Toen mijn grootmoeder overleed, moesten we haar in de tuin begraven, we hadden simpelweg geen geld voor een normale begrafenis.’  

Elektriciteit is onbetrouwbaar. Door stroomuitval en stroompieken raken koelkasten en andere apparaten beschadigd. Ook neemt het geweld toe in het land. Mensen zijn wanhopig op zoek naar voedsel voor hun kinderen, of om zelf te overleven, en doen daar alles voor.

Er is maar zeer beperkte medische zorg beschikbaar in het land. Patiënten die een operatie nodig hebben, moeten zelf voor alle medische benodigdheden betalen, tot aan de rubberen handschoenen van de chirurg toe. Veel van de medicijnen en behandelingen zijn niet meer beschikbaar in het Venezuela. ‘Twee weken geleden is een van mijn neefjes overleden aan leukemie,’ zegt Carina. ‘Hij was 12 jaar oud. Hij is overleden omdat hij niet behandeld kon worden.’

Hoe is het leven van Venezolanen in Colombia?

‘ Het leven in Colombia is moeilijk,’ vertelt Karina Gutierrez. De 42-jarige moeder van drie kinderen kan samen met haar man maar moeilijk vast werk vinden. Iets wat veel voorkomt onder de Venezolanen in Colombia. Net als velen anderen leven zij in een gedeeld appartement. ‘De huur is heel hoog, dus de enige manier om die te kunnen betalen is door de woonruimte te delen met andere gezinnen.’

Maar er is ook hoop. Karina’s 10-jarige dochter Geicelis gaat naar school. ‘School is hier veel moeilijker dan in Venezuela, ik leer hier veel meer. Dat is een uitdaging, maar ik ben blij, want in Venezuela waren er vaak geen notitieboeken of leraren om ons les te geven,’ aldus Geicelis. ‘Ik heb nu ook heel veel Colombiaanse vrienden op school.’

Wat doen wij om de Venezolanen in Colombia te helpen?

Sinds april 2018 steunen wij in samenwerking met onze partner het International Rescue Committee (IRC) Venezolanen en kwetsbare Colombianen in de grensstad Cúcuta. Dit doen wij door het aanbieden van gespecialiseerde diensten voor vrouwen en kinderen, cashhulp, gezondheidszorg en noodhulpkits. In de komende maanden zal deze zorg worden uitgebreid naar meerdere plekken in Colombia.

Met ons eerste project hebben wij in samenwerking met het IRC meer dan 5.000 mensen in Colombia bereikt met broodnodige hulp. Mensen zoals Cibel die recent moeder is geworden. Zij ontvangt cashhulp, wordt ondersteund als jonge ouder en ontvangt medische zorg. ‘Dankzij de hulp voel ik me niet alleen’, aldus Cibel. Ze heeft haar pasgeboren dochter Diana genoemd. Dezelfde naam als een van de hulpverleners die haar bijstaat in deze moeilijke periode.  

Inmiddels hebben wij onze hulp voor Venezolanen uitgebreid en verlengd tot en met in ieder geval mei 2019. Hiermee verwachten we nog eens 4.000 mensen te bereiken. Klik hier voor meer informatie over het project.

*De namen zijn aangepast om de privacy van de betrokkenen te beschermen.