El Salvador: 'Er is geen engere plek dan thuis'

Geen enkele ouder vindt het een goed idee om zijn of haar kinderen mee te nemen en bijna 5.000 kilometer te lopen door gebieden waar bendes actief zijn en er dreigingen zijn van verkrachting, ontvoeringen en mensenhandel. Maar de realiteit waar ze mee te maken hebben in landen als El Salvador, is erger dan de potentiële bedreigingen onderweg.

Steeds meer gezinnen nemen deel aan de karavaan, die hopen dat reizen in een groep de zware reis veiliger zal maken. De beslissing om deze reis te ondernemen wordt niet zomaar genomen.

De meest gebruikelijke manier naar het noorden is om gebruik te maken van een smokkelaar, die wordt betaald om de reis te regelen. Dit kost tussen de 6.000 en 11.000 euro. Dit is een gigantisch bedrag voor de lokale bevolking, waar het nationale minimumloon rond de 300 euro per maand ligt. Gezinnen verpachten hun huizen, verkopen hun auto's en oogst of gaan akkoord met absurd hoge rentes op geleend geld om smokkelaars te kunnen betalen.

Ouders schamen zich omdat ze hun kinderen in deze situatie hebben gebracht. Maar ze kiezen ervoor om dit te doen omdat waar ze wonen zo eng is en ze zo wanhopig zijn dat de verraderlijke reis de enige kans is op veiligheid voor hun kinderen.

'Het is beter dan thuis blijven wonen met aanhoudende angst'

Leven met geweldsdreiging is een doordringend aspect van het leven in El Salvador. Veel mensen in deze landen leven in gemeenschappen die worden gecontroleerd door criminele bendes. Bijna tien vrouwen en meisjes worden elke week gedood in El Salvador. Het land heeft een van de hoogste moordpercentages per hoofd van de bevolking voor een niet-oorlogsgebied. Voor veel mensen die hier wonen voelt het wel als een actieve oorlogszone.

Ouders maken zich voortdurend zorgen om hun kinderen - jonge jongens die al op 6-jarige leeftijd gedwongen worden bendeactiviteiten uit te voeren, dochters die het risico lopen op seksueel geweld of gedwongen relaties - een bedreiging voor bendes over ouders. Als kinderen de eisen van de bendes weigeren, kan dat de dood betekenen voor hen en hun families.

In 2017 verlieten bijna 300.000 Salvadoranen het land. Lees hier meer over de situatie in El Salvador.

Het verhaal van Maria*

Maria* is een minderjarig meisje die zonder begeleiding naar het noorden reisde, nadat de bendes in haar gemeenschap steeds agressiever waren geworden. Ze probeerden haar te te dwingen tot activiteiten als vriendin van een bendelid, tegen haar wil in.

Ze reisde in een groep meisjes van 12-17 jaar, met een smokkelaar. Tijdens hun reis liepen ze 's nachts op open wegen en reisden ze in een overvolle vrachtwagen zonder voedsel, water of plaats om te zitten. Verschillende meisjes in de groep werden verkracht. Toen Maria de grens bereikte, werd ze opgepikt door de Amerikaanse grenspatrouille en gedeporteerd naar El Salvador. Ze kreeg niet de kans om asiel aan te vragen.

Toen Maria terugkeerde naar El Salvador, trokken zij en haar familie in bij een tante in een veiligere buurt. Ze kreeg via het IRC psychosociale hulp bij het verwerken van haar ervaringen. Haar familie ontving ook cash hulp zodat ze zich in hun nieuwe gemeenschap konden vestigen. Maria en haar moeder konden samen een klein bedrijfje op  starten, en Maria is opnieuw ingeschreven op een middelbare school zodat ze haar diploma kan halen.

Deze situatie zal niet gauw eindigen. En families zullen niet worden afgeschrikt om te vluchten, omdat er op dit moment geen engere plek is dan hun eigen woonplaats.

Onze hulp

Het IRC en Stichting Vluchteling zijn een van de eerste internationale organisaties die een humanitaire crisis verklaarden in El Salvador. We bieden noodhulp aan de meest kwetsbare Salvadoranen, met name in de vorm van cash hulp. Klik hier voor meer informatie over dit project.

*Naam veranderd wegens privacy redenen