Burgers betalen ook hier de hoogste prijs

Onze directeur Tineke Ceelen bezocht de afgelopen dagen ontheemdenkampen en onze medische hulpposten rondom Mogadishu. Het bezoek was niet zonder gevaar; omwille van veiligheidsredenen kunnen wij pas nu over haar bezoek communiceren. De komende dagen publiceren wij haar aangrijpende verslagen vanuit Mogadishu, Somalië. Lees hieronder haar derde reisverslag.

Mogadishu, 6 april

Ook vandaag begint de dag met instructies hoe we uit de problemen kunnen blijven. We lopen naar het commandocentrum van de beveiligers, pal naast ons hotel. Vertrekkende vliegtuigen en opstijgende helikopters geven een unheimisch 'blackhawk down' gevoel. In 1993 schoten Somalische milities twee blackhawk helikopters van het Amerikaanse leger neer, hier in hartje Mogadishu. De militairen die het niet overleefden werden aan hun voeten achter auto's gebonden en als oorlogsbuit door de stad gesleept.

Zacharias, die ons ook de hele dag begeleidt, legt uit dat er vijf dreigingsniveaus zijn. Niveau 1 betekent dat er niks bijzonders aan de hand is, bij niveau 5 mag je nergens meer heen en moet je tas klaarstaan voor onmiddellijke evacuatie. Mogadishu kent overdag een niveau 4 en 's nachts een niveau 5 dreiging. Met grote regelmaat vinden er aanslagen plaats, op hotels, restaurants en overheidsgebouwen. Westerlingen als wij zijn doelwit. Gisteren, vlak na onze landing op de luchthaven van Mogadishu doodde een autobom even verderop in de stad zeven onschuldige burgers. Overheidsambtenaren, het doelwit van de aanslag, ontsnapten de dans.

Gewone burgers, mannen, vrouwen en vooral kinderen, betalen ook hier de hoogste prijs voor de jarenlange burgeroorlog, en de gevolgen daarvan. Nu dus grootschalige honger.

In een flink tempo doorkruisen we de stad, de zeelijn volgend. We zien een ongekende schaal van verwoesting en verwaarlozing. 'Het lijkt wel alsof we in Aleppo zijn', verzucht ik. Ergens aan de noordkant van de stad, in een woonwijk, betalen wij voor een kliniek, een grote huisartsenpost zeg maar. Met ons aandeel uit de nationale actie van de Samenwerkende Hulporganisaties vinden 180 patiënten per dag hier hulp.

Ondervoeding is een groot en sterk groeiend probleem, legt dokter Omar uit. Dozen Plumpy’nut, een speciale pindapasta voor zwaar ondervoede kinderen, staan tegen de muur opgestapeld. Maar ook worden hier kinderen gevaccineerd en in een kleine kamer liggen twee vrouwen te bevallen. In de wachtkamer zitten rijen in felle kleuren geklede vrouwen op hun beurt een arts te zien te wachten. Als je niet beter zou weten is het plaatje bijna vrolijk. Maar schijn bedriegt.

We zijn nog maar even binnen voor ons gevoel als we weer opgejaagd worden. De beveiligers ogen nerveus, ze willen weg. De auto's staan zo voor de deur opgesteld dat de entree tot de kliniek afgesneden is voor voertuigen met slechte intenties. Aan twee kanten van het straatje bovendien staat een serie bewapende mannen, zij houden iedereen tegen. Ik word door een van hen onder zachte dwang de auto in gestuurd, de zware deuren van het gepantserde gevaarte gaan dicht en weg is het konvooi. Onderweg naar onze volgende bestemming valt me pas op hoeveel pick-up trucks met machinegeweren bewapende jongens er rondrijden. Goeie business. De hoge dreigingsniveaus leveren in elk geval werkgelegenheid op.

We bezoeken onze collega's van Save the Children, die op hun beurt ook met een flinke serie beveiligers naar hun kliniek gekomen zijn. Kleine, broodmagere kindjes worden om beurten gewogen in een plastic teil, bungelend aan een haak onder een weegschaal. Na het wegen wordt met een speciaal bandje de omvang van de bovenarm van de kleintjes gemeten. Groen is goed, geel de gevarenzone en rood duidt op, meestal ernstige, ondervoeding.

Ik sta een tijdje te kijken, zie het ene na het andere kind met een rode score. 'Elke dag méér kinderen, en elke dag een beetje ernstiger dan de vorige dag', verzucht de verpleegkundige met een trieste blik. 'Steeds meer kinderen kunnen we niet meer redden', vertelt ze. Steeds meer kleine kinderen sterven, letterlijk van de honger.

Ook hier worden we weer na een half uur weggetroond, de auto's in en terug naar het hotel, waar we de rest van de dag horen hoe er vlakbij ons stevig geschoten wordt.

Onze hulpverlening in Somalië

De opbrengst van de Giro555-actie voor de slachtoffers van de hongersnood in grote delen van de wereld is verder opgelopen tot bijna 33 miljoen euro. Met een deel van de Giro555-gelden verleent Stichting Vluchteling levensreddende noodhulp op het gebied van medische zorg en het tegengaan van ondervoeding in de Benadir-regio in Somalië.

De hulpverlening op het gebied van gezondheidszorg is met name gericht op het bestrijden van besmettelijke zieken. Daarnaast bieden we therapeutische voeding aan mensen die lijden onder ernstige ondervoeding. Dat zijn vooral kinderen onder de 5 jaar, zwangere vrouwen en jonge moeders.

Naast onze hulpverlening op het gebied van medische zorg en voedselzekerheid in de door honger getroffen regio’s, verbeteren we ook de watervoorzieningen in Hobyo en Jariibin district in Somalië. Zeker tienduizend mensen zullen weer toegang krijgen tot schoon drinkwater door onder meer het aanvoeren van water met trucks, het herstel van twee waterputten en uitleg over de bevordering van hygiëne. Daarnaast bieden we cashhulp aan 800 kwetsbare huishoudens, hetgeen mensen zelf in staat stelt om in hun dagelijkse onderhoud te kunnen voorzien. Dit project wordt gerealiseerd binnen de Dutch Relief Alliance.

Ook onze noodhulpactiviteiten in de door honger getroffen landen Zuid-Soedan en Jemen zijn met Giro555-gelden opgeschaald. Wij danken alle donateurs voor de steun aan de slachtoffers van de hongersnood.

Lees ook het eerste reisverslag en het tweede reisverslag van Tineke Ceelen vanuit Mogadishu, Somalië.