"We weten niet of dit kindje zal leven"

Onze directeur Tineke Ceelen bezocht de afgelopen dagen ontheemdenkampen en onze medische hulpposten rondom Mogadishu. Het bezoek was niet zonder gevaar; omwille van veiligheidsredenen kunnen wij pas nu over haar bezoek communiceren. De komende dagen publiceren wij haar aangrijpende verslagen vanuit Mogadishu, Somalië. Lees hieronder haar vierde reisverslag.

Mogadishu, 7 april 2017

Het klinkt alsof het echt vlak achter ons hotel is, de explosie die de gasten op het terras op deed springen. Sommigen sprinten naar de safe room, een kamer zonder ramen die met een kogelvrije deur afgesloten kan worden van de buitenwereld, een laatste hindernis die moet voorkomen dat hotelgasten in handen vallen van extremisten van Al Shabaab. Maar even later, als het verder rustig blijft en niemand antwoord heeft op de vraag wat er ontplofte, gaat het leven in deze compleet van de buitenwereld afgesloten oase voor hulpverleners en VN-personeel én belangrijk doelwit van aanslagen, verder alsof er niets gebeurd is.

Hulporganisaties als Save the Children en Stichting Vluchteling/IRC sturen de meest ernstig ondervoede kinderen naar het ziekenhuis. Speciale ondervoedingsunits, zoals in andere landen gebruikelijk, zijn duur en door geldgebrek en alle veiligheidsperikelen lastig te realiseren. Maar de betrokken artsen van het stadsziekenhuis zijn een goed alternatief.

'Wat fijn dat u de moeite neemt zelf te komen kijken naar de crisis waar wij mee te maken hebben', zegt de kleine, helemaal in het zwart gehulde vrouwelijke arts-directeur met zichtbare bewondering. Ze knikt goedkeurend, schudt haar hoofd en houdt mijn handen lang vast. 'So many children die', 'zoveel kinderen sterven'.

Op het randje van de hongerdood

De ergste gevallen van ondervoeding liggen op de eerste verdieping, in verrassend ruim opgezette kamers. De kinderbedjes zijn schoon, en netjes opgemaakt. De moeders zijn bij hun kinderen. Een jong meisje zit op haar bed, haar leeftijd is lastig in te schatten door haar ingevallen gezichtje maar ik schat een jaar of 6, of 7. Ze is er al weken, vertellen de twee artsen die met ons meeliepen. Het gaat nu goed met haar. Het meisje lacht, alsof ze wil bevestigen dat ze inderdaad aan de beterende hand is. Toch schrikken wij. De armpjes en beentjes van het meisje zijn niet meer dan haar botten met een slobberend vel eromheen.

Een babyjongetje is er nog veel slechter aan toe. Het beeld van het bekken van het manneke krijg ik niet van mijn netvlies, doet denken aan foto's die ik in musea zag van slachtoffers van de concentratiekampen in de Tweede Wereldoorlog. 'We weten niet of dit jongetje zal leven', zegt de arts bijna onhoorbaar zacht. 'Hij is er heel slecht aan toe'.

En weer worden we onderbroken. 'Time's up'. Onze auto's worden in een mum van tijd geladen en zijn weer onderweg. Opstoppingen omzeilen we door er omheen te rijden, luid toeterend, dreigend met ons kleine legertje in de pick-up trucks maken andere weggebruikers dat ze wegkomen. Ik had nog niet gezien dat achter ons een stapel kogelvrije vesten met ons meereist.

In het hotel bereiken ons de berichten dat de Somalische president zijn land tot oorlogsgebied verklaard heeft naar aanleiding van de aanslag, net na onze aankomst. Met alle zandwallen slagbomen, betonnen muren, gepantserde auto's en gewapende beveiligers in gedachten vraag ik me verwonderd af waarom dit land dan drie dagen geleden volgens hem géén oorlogsland was.

Onze hulpverlening in Somalië

De opbrengst van de Giro555-actie voor de slachtoffers van de hongersnood in grote delen van de wereld is verder opgelopen tot bijna 33 miljoen euro. Met een deel van de Giro555-gelden verleent Stichting Vluchteling levensreddende noodhulp op het gebied van medische zorg en het tegengaan van ondervoeding in de Benadir-regio in Somalië.

De hulpverlening op het gebied van gezondheidszorg is met name gericht op het bestrijden van besmettelijke zieken. Daarnaast bieden we therapeutische voeding aan mensen die lijden onder ernstige ondervoeding. Dat zijn vooral kinderen onder de 5 jaar, zwangere vrouwen en jonge moeders.

Naast onze hulpverlening op het gebied van medische zorg en voedselzekerheid in de door honger getroffen regio’s, verbeteren we ook de watervoorzieningen in Hobyo en Jariibin district in Somalië. Zeker tienduizend mensen zullen weer toegang krijgen tot schoon drinkwater door onder meer het aanvoeren van water met trucks, het herstel van twee waterputten en uitleg over de bevordering van hygiëne. Daarnaast bieden we cashhulp aan 800 kwetsbare huishoudens, hetgeen mensen zelf in staat stelt om in hun dagelijkse onderhoud te kunnen voorzien. Dit project wordt gerealiseerd binnen de Dutch Relief Alliance.

Ook onze noodhulpactiviteiten in de door honger getroffen landen Zuid-Soedan en Jemen zijn met Giro555-gelden opgeschaald. Wij danken alle donateurs voor de steun aan de slachtoffers van de hongersnood.

Lees ook het eerste reisverslag en het tweede reisverslag en het derde reisverslag van Tineke Ceelen vanuit Mogadishu, Somalië.

Tineke Ceelen reisde samen met Aart Zeeman van KRO-NCRV Brandpunt. De uitzending van de reportage over Somalië was op dinsdagavond 11 april om 20.25 uur op NPO 2.

Pers: voor interviews kan er contact worden opgenomen met Valeska Hovener: 06-40846655