Het succes van de zonneovens in Tsjaad

Binnen het bijzondere project is een belangrijke rol weggelegd voor Marie Rose Neloum. De voormalig kleermaakster weet uit eigen ervaring hoe belangrijk het is om vluchtelingen zélf bij het proces te betrekken. ‘Een vriendin nodigde mij uit voor een bijeenkomst waarin vluchtelingen werd geleerd om met een zonneoven om te gaan. Ik vond het maar een raar ding die zonneoven, maar ja, toen bleek dat ik er boule (een traditioneel gerecht) op kon koken, was ik er meteen voor gewonnen.’

Marie Rose werd zo enthousiast dat zij sindsdien duizenden vluchtelingen uit Darfur ervan heeft weten te overtuigen dat je kunt koken op zonneovens. ‘Hout in de woestijn is schaars. En als we niet willen dat de woestijn verder oprukt, en we helemaal niets meer kunnen verbouwen, dan moeten we zuinig op de bomen zijn. Een zonneoven beschermt bomen en mensen. Door deze vinding worden er minder bomen omgehakt en hoeven wij niet langer de veiligheid van het kamp te verlaten op zoek naar brandhout.’

Hoe werkt een zonneoven?
Een zonneoven is gemaakt van karton en een reflecterende aluminium laag. Het karton wordt op zo’n manier gevouwen dat het zonlicht wordt gebundeld tot een centraal punt. Hierdoor wordt een speciale pan, in het middelpunt van de zonneoven, opgewarmd. Een hittebestendige plastic zak helpt de warmte vast te houden. Daarnaast wordt er een soort hooikist geleverd, waarmee het voedsel warm gehouden kan worden. Het koken van een pot thee duurt ongeveer een uur, een warme maaltijd bereiden drie uur.

Voor 25 euro konden wij een volledige zonneoven-set geven. Dit dekt de produktiekosten van de kartonnen oven, maar ook de pan, de zak en de hooikist. Daarnaast werden vrouwen voorgelicht over het gebruik van de zonneoven.

Hoe lang gaat een zonneoven mee?
Nieuwe zonneovens kregen een datumstempel, zodat goed gekeken kan worden hoe lang deze mee gaat. De gemiddelde oven gaat 15 tot 18 maanden mee. Daarna wordt de reflectie van de toplaag minder, en uiteraard verslijten de kartonnen ovens ook tijdens het gebruik. Mede daarom is het ook belangrijk dat er voorlichting wordt gegeven, om zo een correct gebruik van de zonneoven te bevorderen. Uit enquêtes blijkt dat vrijwel alle zonneovens dagelijks worden gebruikt. Naar schatting 25-33% van de vrouwen gebruikt de oven meerdere keren per dag, en dit percentage stijgt.

In de kampen in Tsjaad zijn al tienduizenden zonneovens gedistribueerd, onder andere met steun van Stichting Vluchteling.